“Uit mijn onderzoek bleek dat 35% van vleeskuikenouderdieren ernstige ontstekingen aan de voetzolen ontwikkelen, ook wel voetzoollaesies of ‘footpad dermatitis’ genoemd. Dit had echter geen invloed op het aantal grondeieren, blijkbaar waren de kippen toch gemotiveerd om hun ei in het nest te leggen.”
Anne van den Oever is onderzoeker bij Vencomatic, ze promoveert binnenkort op het nestgedrag van vleeskuikenouderdieren. Eén van haar onderzoeken richtte zich op voetzoollaesies en het effect daarvan op het nestgedrag en de eventuele aantallen grondeieren. 
Wat is ‘footpad dermatitis’?
“Voetzoollaesies of ‘footpad dermatitis’ zijn ontstekingen aan de voetzolen van kippen. Ze worden meestal veroorzaakt doordat ze op vochtig strooisel staan. Daarbij komt ammoniak vrij van de ontlasting dat de huid irriteert en vervolgens laat ontsteken.”
“Dit fenomeen is onderzocht voor vleeskuikens, maar nooit voor moederdieren. Daarnaast wilden we kijken of er een verband is met het aantal grondeieren. Het kan natuurlijk zijn dat kippen met pijnlijke poten geen zin hebben om naar het nest te lopen om daar een ei te leggen.”
Hoe heb je het onderzoek uitgevoerd?
“We hebben in een grote stal hokken gemaakt, in ieder hok zaten 550 hennen en 50 hanen, een flinke hoeveelheid dus. We hebben gedurende een hele productieronde van 20-60 weken iedere 10 weken de pootgezondheid bekeken en de kwaliteit van het strooisel. Daarnaast hebben we de productiegegevens gekregen van de boer en deze bestudeerd op afwijkingen.”
“Van iedere groep werden telkens 50 hennen beoordeeld aan de hand van een scoringssysteem (zie figuur) van 1 tot 4. We merkten op dat sommige groepen al voetzoollaesies hadden ontwikkeld in de opfok, maar dit leek geen invloed te hebben op de ontwikkeling van de laesies op latere leeftijd. De voetzoollaesies kwamen veel voor, aan het eind van de productieronde hadden de dieren gemiddeld een score 2, waarbij 35% ernstige ontstekingen vertoonden. De hak- en loopproblemen vielen mee, die kwamen relatief weinig voor. Er bleek ook geen effect op het aantal grondeieren, blijkbaar is de drang te sterk om het ei in het nest te leggen.”
Welke adviezen kun je boeren geven op basis van je onderzoek?
“Ondanks dat er geen effect is van voetzoollaesies op het aantal grondeieren, is het natuurlijk wel een aandachtspunt. Omdat het vooral wordt veroorzaakt door de kwaliteit van het strooisel, is het belangrijk om die kwaliteit op niveau te houden. Hierbij is het belangrijk om altijd voldoende te ventileren, ook in de winter. Vaak wordt de ventilatie in de winter heel laag gezet om warmte te besparen, maar dat komt de strooiselkwaliteit niet ten goede.”
“Het kan ook gunstig zijn om meer rooster te bieden waar de dieren kunnen rusten, of extra zitstokken. Dan hebben ze minder contact met het strooisel. Strooisel is gewoon houtzaagsel dat geleidelijk aan wordt vervuild door de mest van de dieren, dat moet je zo droog mogelijk zien te houden om de kippen te laten scharrelen en te stofbaden.”
Was het onderzoek interessant om uit te voeren?
“Ik vond het erg interessant om te doen, ik heb zelf de opzet van mijn promotieonderzoek mogen bepalen en dit onderwerp wilde ik ook meenemen. Mijn promotieonderzoek richtte zich op de eerste plaats op het nestgedrag van vleeskuikenouderdieren. Daarbij ging het vooral om het leggen van de eieren: hoe kiezen ze een ideale plek voor het leggen van het ei en wat voor gedrag zien we in het nest?”
“Ik vind het heel bijzonder dat Vencomatic veel tijd en geld steekt in wetenschappelijk onderzoek. Ik krijg daarbij veel ruimte voor diepgang in de materie, wat bijzonder is in het bedrijfsleven. Binnen de hele Universiteit van Wageningen zitten honderden promovendi en maar een stuk of tien die voor het bedrijfsleven werken. In mijn vakgroep zaten maar vijf mensen die promotieonderzoek bij hun werkgever deden, de andere vijftien werkten voor de universiteit.”
“Ik vind vooral de samenwerking tussen universiteit en bedrijfsleven heel mooi, mijn bevindingen kunnen direct worden toegepast in de praktijk. Dan zie je echt resultaat van je werk.”
Klik hier om het artikel van Anne in onze bibliotheek te bekijken (Engels)
